Druga połowa lutego to najlepszy moment na rozmnażanie roślin doniczkowych. Chociaż rosną one w naszych domach cały rok, to o tej porze roku występuje kilka czynników dzięki którym łatwiej kiełkują nie tylko nasiona, ale również części roślin. Rozmnażanie przez podział nazywamy wegetatywnym. Jak i dlaczego najlepiej robić to teraz, dowiecie się poniżej.
Co to jest rozmnażanie wegetatywne?
Rozmnażanie wegetatywne oznacza rozmnażanie bezpłciowe, czyli z podzielonych części roślin. Zależnie od gatunku mogą to być liście, gałązki, sadzonki wierzchołkowe, podział bryły korzeniowej lub, tak zwane, odnóżki. Największą zaletą tej metody jest niemal pewność zachowania cech rośliny matecznej. Niestety, konieczność podzielenia rośliny zmniejsza jej koronę. W sprzyjających warunkach każda część rośliny powinna wypuścić samodzielne korzenie, jednak niektóre ukorzenia się bardzo trudno. Np. begonia łatwiej wypuszcza korzenie z gałązek niż z liści, natomiast żylistka tworzy pędy powietrzne z niemal gotowymi sadzonkami.
Przygotowanie rośliny
Uzyskanie zdrowych i silnych sadzonek jest możliwe pod warunkiem zdrowej rośliny z której będą pobierane części. Zanim zdecydujecie się pokroić łodygi koniecznie poznajcie potrzeby i warunki danego kwiatka. W skrajnych przypadkach zamiast rozmnożyć, można stracić. Matecznik musi być zdrowy, bez szkodników, chorób i najlepiej bez kwiatów. Kwitnienie osłabia roślinę dlatego ewentualne pączki lepiej ściąć na kilka dni przed zabiegiem. Poza tym, nawożenie i inne czynności pielęgnacyjne przeprowadza się standardowo.
Zobacz jak zacząć przygodę z mini szklarnią
Ukorzenianie w wodzie
Jednym z najpopularniejszych i najskuteczniejszych sposobów jest moczenie. Posiada on jeszcze tę zaletę że nad procesem ma się niemal całkowitą kontrolę. Do ukorzeniania w wodzie nadaje się większość roślin a proces powstawania korzonków jest nieporównywalnie krótszy niż w przypadku nasion. Aby jednak tak się stało trzeba pamiętać o kilku zasadach:
• gałązki nie mogą być zbyt młode bo zgniją
• najbezpieczniej użyć przegotowanej wody o temperaturze pokojowej
• do około 1/2 l wody dać 1 tabletkę węgla leczniczego, doskonale nadaje się ten z kapsułek gdyż całkowicie się rozpuszcza. Zadaniem węgla jest ochrona przed pleśnią i grzybem
• najpraktyczniejsze są naczynia bezbarwne, przez które widać co dzieje się z gałązkami
Jeśli w jednym pojemniku macie kilka roślin a któraś z nich zacznie gnić lub przejawiać oznaki choroby natychmiast ją wyrzućcie. Pozostałe sadzonki opłuczcie w odstanej wodzie o temperaturze otoczenia i wstawcie do świeżej wody z węglem.
Rozmnażanie przez sadzonki wierzchołkowe i podział łodygi
Dla większości roślin standardem jest gałązka z pięcioma liśćmi z czego dwa dolne obrywa się lub odcina. Takie łodyżki trzeba zanurzyć w wodzie aby sięgała powyżej drugiego obciętego listka. Bardzo ważne jest aby sadzonki, zarówno wierzchołkowe jak i pozostałe nie były zbyt młode lub wybujałe bo prędzej zgniją niż wypuszczą korzenie. Do rozmnażania w wodzie nie stosujemy żadnych ukorzeniaczy. Woda z węglem a w ostateczności sama woda całkowicie wystarczy. Tak przygotowany pojemnik postaw w jasnym, ale nie nasłonecznionym miejscu. Pamiętaj że warunki powinny być jak najbardziej zbliżone do potrzeb danego gatunku. Prewencyjnie namiastkę sadzonki, po pocięciu można zostawić na godzinę (do kilku godzin) aby soki zaschły. Co ciekawe, ta technika sprawdza się nawet przy rozmnażaniu wielu rodzajów kaktusów.
Rozmnażanie z liści
Ten sposób preferuje się np. do zamiokulkasa i rozchodników, jednakże jest on jednym z trudniejszych. Ze zdrowej rośliny trzeba odłamać listki w ten sposób aby oderwać je od gałązki bez ich połamania. Niektóre gatunki, jak begonia znoszą również podział liścia na 2-3 cm kawałki. Listki wsadza się na 2-3 mm do ziemi i obficie podlewa. Warunek zachowania wilgoci można spełnić np. zakładając na doniczkę woreczek, lub przykrywając liście odwróconym słoikiem. To rozmnażanie trwa dłużej niż poprzez podział gałązek, ale jest wydajniejszy, przy założeniu że większość liści się ukorzeni. Niestety czasami trwa nawet pół roku.
Podział bryły korzeniowej
Na wstępie trzeba zaznaczyć że nie każda roślina się do tego nadaje. Warunek który musi spełnić to możliwość rozerwania korzeni razem z częścią nadziemną. Cały zabieg trzeba wykonać delikatnie i najlepiej rękami, ewentualnie można to zrobić ostrym nożem. W drugim przypadku konieczne jest pozostawienie bryły do przeschnięcia. Jeśli nie macie pewności, najpierw sprawdźcie czy część którą chcecie rozdzielić będzie miała minimum jeden zdrowy liść. Oddzieloną bryłkę lub kępę sadzimy w doniczce i ziemi jaką preferuje dana roślina.
Gdzie szukać sadzonek?
W dobrych warunkach wiele kwiatów same tworzy sadzonki z których wyrastają dorosłe rośliny. Często sami nie wiemy że nasz zielony przyjaciel się rozmnożył, gdyż sadzonki nie oddzielone w porę uzupełniają matecznik i stają się jej częścią. Zależnie od rodzaju, mogą być oddalone od matki, jak na przykład paprocie które chętnie rozchodzą się po całej doniczce. Ale są również rośliny których rozsady wyrastają tuż obok matki. Bywa że z daleka ciężko ich dostrzec. Dopiero po dokładnym obejrzeniu zawartości doniczki można zauważyć małą roślinkę np. z charakterystycznym środkiem. Trzecim miejsce gdzie tworzą się młode roślinki są pędy nadziemne. Szczególnie widać to u zielistki i niektórych kaktusów. Także orchidea może stworzyć sadzonki powietrzne, zwane keiki. Jeśli chcecie przyspieszyć tworzenie korzonków przez odnóżki, odetnijcie je i wstawcie do wody jak w przypadku samych gałązek.
Jak oddzielać sadzonki korzeniowe
Te oddalone od matki wystarczy odciąć np. przecinając ziemię pomiędzy roślinami. Ważne aby nie zrobić tego za wcześnie. Najlepiej poczekać aż będzie 4-5 silnych, w pełni rozwiniętych liści.
W przypadku oddzielania roślin blisko rosnących trzeba zachować większą ostrożność. Dla bezpiecznego pozyskania nowych zielonych domowników, trzeba wyjąć z doniczki i oczyścić liście na tyle żeby korzenie były dobrze widoczne. Rozłamujemy lub bardzo delikatnie rozcinamy korzenie między starą a młodą roślinką. Przyszła rozsada musi posiadać własne, silne korzenie. Jeśli ich nie ma, oznacza to że za wcześnie zabraliśmy się za podział.